گروه‌بندی لاین‌های برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره در شرایط تنش خشکی

به منظور ارزیابی و گروه‌بندی 150 اینبرد لاین برنج بر اساس صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک، آزمایشی در قالب طرح آگمنت بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال زراعی 1393 اجرا شد. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی معنی‌داری بین عملکرد دانه با اکثر صفات وجود داشت. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که چهار عامل اصلی و مستقل 23/94 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه نمودند. عامل اول با دارا بودن 99/51 درصد از واریانس کل به عنوان عامل اجزای عملکرد و میزان باروری نامگذاری شدند. عامل دوم با اختصاص 41/25 درصد از واریانس کل به عنوان عامل میزان باروری، عملکرد و اجزای عملکرد، عامل سوم با اختصاص 50/11 درصد از واریانس کل به عنوان عامل صفات فیزیولوژیک، عامل چهارم با اختصاص 33/5 درصد از واریانس کل به عنوان عامل مرفولوژی گیاه نامگذاری شدند. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از روش وارد با احتمال صحت 7/92 درصد لاین‌های مورد بررسی را در چهار خوشه مجزا گروه-بندی کرد. بنابراین، برای گزینش لاین‌های با عملکرد دانه بالا و متحمل به تنش رطوبتی در برنج می‌توان گزینش‌های هم‌زمانی را برای صفاتی نظیر تعداد کل خوشه‌چه در خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، نرخ باروری، محتوای پرولین،کلروفیل a، b و کل کلروفیل و محتوای آب نسبی برگ (RWC) انجام داد.